Każdy, kto na co dzień korzysta z laptopa, zauważa, że z czasem wydajność jego baterii spada. Winna jest technologia, która wciąż daleka jest od doskonałości. Fora i portale internetowe pełne są porad, które mają pomóc wydłużyć życie baterii w komputerach przenośnych. Sprawdzamy, które z nich rzeczywiście są pożyteczne, a które nie.
Żywotność akumulatora w laptopie wynosi około 500 cykli ładowania, ale spadek efektywności można zauważyć już wcześniej. Trwałość ogniw zależy nie tylko od ilości cykli, ale również od materiałów użytych do produkcji, które po około 3 latach tracą swoje właściwości. Ogniwa baterii litowo-jonowej magazynują energię dzięki ruchom jonów między dodatnimi i ujemnymi elektrodami. W teorii ten mechanizm powinien działać zawsze, ale każdy kolejny cykl ładowania, wysoka temperatura i upływ czasu zmniejszają efektywność tego procesu.
FAKTY
Nie rozładowuj całkowicie baterii
Pełne rozładowanie akumulatora negatywnie wpływa na jego trwałość. Dlatego należy unikać przypadków, w których laptop wyłącza się z powodu braku energii. Obecnie produkowane urządzenia i systemy operacyjne same troszczą się o to, żeby bateria się nie rozładowała i wyłączają się, zanim całkowicie skończy się energia. Akcję jaką ma wykonać komputer na danym poziomie naładowania, możemy wybrać sami. Ustawienia te, w systemie Windows, znajdziemy w „Opcjach zasilania”.
Reguła ta ma również zastosowanie w sytuacji, gdy przez długi czas akumulator nie jest używany. Należy wtedy naładować go do około połowy pojemności i regularnie kontrolować ten poziom, żeby nie pozwolić na całkowite rozładowanie.
Unikaj ładowania do pełna
Pozostawienie na długi czas w pełni naładowanej baterii w wysokiej temperaturze powoduje, że traci ona swoją wydajność w bardzo szybkim tempie. Ze względu na to, że laptopy i same akumulatory nagrzewają się w czasie pracy, najlepiej ustawić automatyczne odłączania ładowania na poziomie ok. 70-80%. Ze względu na skuteczność tego rozwiązania, wielu producentów standardowo wyposaża urządzenia w taką funkcję.
Nie przegrzewaj laptopa
Wysoka temperatura to jedno z największych zagrożeń dla baterii i jej żywotności. Najbardziej odpowiednia temperatura pracy dla ogniw to około 20 stopni Celsjusza. Z tego względu należy unikać pozostawiania notebooka na słońcu lub w rozgrzanym samochodzie. Gdy urządzenie zbyt mocno się nagrzeje, najlepszym rozwiązaniem będzie wyłączenie go i odczekanie aż się schłodzi. Za niska temperatura również może być szkodliwa dla akumulatora, więc nie powinniśmy narażać go na skrajne warunki.
Podczas korzystania z laptopa, należy pamiętać, że otwory wentylacyjne muszą być zawsze odsłonięte. „Utrzymanie systemu chłodzenia w dobrym stanie wymaga systematycznego czyszczenia układu z kurzu i konserwacji. Ceny takich usług zaczynają się już od kilkudziesięciu złotych, a pozwalają w znaczący sposób usprawnić działanie komputera.” – mówi Piotr Pachota z serwisu GoRepair.
Przy częstym używaniu notebooka na kolanach, warto zainwestować w podkładkę, która ułatwi dopływ powietrza do obudowy. Jeżeli zamontowane w laptopie chłodzenie nie jest wystarczająco wydajne, dobrym rozwiązaniem będzie specjalna podkładka wyposażona w dodatkowe wentylatory, które obniżą temperaturę sprzętu.
Oszczędzaj energię
Oszczędzanie energii zmagazynowanej w baterii to najprostszy sposób na wydłużenie jej życia – mniej cykli ładowania wprost przekłada się na dłuższe życie akumulatora. Korzystanie z trybów energooszczędnych w notebookach pozwala wydłużyć czas pracy na jednym ładowaniu, a tym samym zmniejszyć częstotliwość ładowania ogniwa.
Zużycie energii możemy zredukować zmniejszając poziom podświetlenia ekranu. W codziennym użyciu maksymalna jasność wyświetlacza zazwyczaj nie jest konieczna, więc warto ją ograniczyć. Również wyłączenie zbędnych programów, modułu Bluetooth czy urządzeń peryferyjnych pomoże obniżyć zapotrzebowanie laptopa na prąd.
Używaj tylko sprawdzonych zasilaczy
Zasilacze do notebooków są podatne na uszkodzenia i awarie. Często mechanicznym usterkom ulegają wtyczki i inne wrażliwe elementy. Zepsuty zasilacz najlepiej wymienić na oryginalny lub na wysokiej jakości zamiennik. Tanie, uniwersalne zasilacze mogą być źródłem zakłóceń w procesie ładowania, a nawet prowadzić do awarii.
Zarządzaj baterią
Za poprawną pracę akumulatora w każdym urządzeniu odpowiada dedykowane oprogramowanie, więc dodatkowe aplikacje do zarządzania baterią nie są konieczne. Jeżeli jednak podejrzewamy, że ogniwa nie pracują prawidłowo, to możemy zwiększyć kontrolę nad nimi przy pomocy odpowiednich programów. Umożliwią one precyzyjną analizę cyklów ładowania i zarządzanie według uznania użytkownika.
MITY
Wyjmowanie baterii
Wiele poradników sugeruje, że podczas pracy na zasilaniu sieciowym należy wyjąć akumulator z laptopa. Teoretycznie ma to zabezpieczać go przed przeładowaniem i wydłużać jego żywotność. Jednak ogniw litowo-jonowych nie da się „przeładować”, ponieważ dbają o to systemy sterujące ich pracą. Współczesne notebooki posiadają mechanizmy, które podczas pracy na zasilaniu sieciowym tylko podtrzymują poziom naładowania na określonej wartości. Wskazówka ta nie ma zastosowania do wielu nowych komputerów, a zwłaszcza cienkich ultrabooków, z wbudowanymi bateriami, których nie da się samodzielnie wymontować.
Metoda ta może się sprawdzić jedynie w przypadku ogniw starszego typu, w których używany był nikiel. Akumulatory te nie są już jednak montowane w nowych urządzeniach, więc pomysł wyjmowania baterii powoli odchodzi do przeszłości.
Formowanie
W akumulatorach niklowych, używanych w starszym sprzęcie, występował uciążliwy problem „efektu pamięci”. Do poprawnego działania wymagały one formowania (nazywanego też powszechnie formatowaniem), czyli kilkukrotnego całkowitego rozładowania i naładowania. Czynność ta dla używanych obecnie ogniw litowo-jonowych i litowo-polimerowych nie tylko nie pomaga, ale jest wręcz szkodliwa. Zdecydowanie nie powinno się, nawet na początku użytkowania, narażać baterii na skraje rozładowanie lub naładowanie.
Odłączanie kabla po naładowaniu
Odłączenie kabla nie wpływa na trwałość akumulatora. W nowoczesnych laptopach proces ładowania po osiągnięciu 100% (lub mniej w zależności od ustawień) jest automatycznie zatrzymywany, żeby ograniczyć ryzyko uszkodzenia i nadmiernego zużycia ogniw.
Wnioski
Wszystkie pomocne wskazówki dotyczące dbania o baterie sprowadzają się do kilku prostych zasad, które warto zapamiętać. Poziom energii powinien być utrzymywany w przedziale 20-80%, akumulatorów nie należy całkowicie rozładowywać i ładować do pełna, a temperatura ich pracy nie może być ani skrajnie wysoka, ani zbyt niska.
Niestety, nawet jeśli stosujemy się do wszystkich zasad, to prędzej czy później bateria zakończy swój żywot. Jest to w pełni naturalny proces i wynika z ograniczeń technologicznych. Producenci kategoryzują akumulatory jako materiały eksploatacyjne, których zużycie z czasem jest oczywiste. Z tego względu ich gwarancja jest zazwyczaj dużo krótsza niż całego komputera. Wymiana baterii w laptopie nie jest jednak bardzo droga. W niektórych urządzeniach bez problemu można samodzielnie ją wymienić. W trudniejszych przypadkach, gdy akumulator jest wmontowany na stałe, najlepszym rozwiązaniem jest wysłanie sprzętu do serwisu.
Źródło: GoRepair